Πολλές είναι οι στρεβλώσεις και τα παράλογα του νόμου 4387/2016, δηλαδή του νόμου Κατρούγκαλου για το ασφαλιστικό. Πολλές από αυτές αναδείχθηκαν χθες, στο πλαίσιο της ημερίδας “ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ: Υπάρχει διέξοδος;”, που διοργάνωσε ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος:
* Εισφορές. Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται με βάση το φορολογητέο εισόδημα της προηγούμενης χρονιάς. Με δεδομένο ότι στις αρχές του 2017, το εισόδημα του 2016 δεν έχει εκκαθαριστεί, ελήφθη υπόψη το εισόδημα του 2015 –το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μεγαλύτερο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μέχρι να εκκαθαριστεί το 2016, οι εισφορές που αντιστοιχούν στα εισοδήματα του 2016 θα έχουν εξοφληθεί. Το σύστημα όμως δεν προβλέπει επιστροφή χρημάτων, αλλά μόνο συμψηφισμό με μελλοντικές υποχρεώσεις προς τον ΕΦΚΑ ή με οφειλές προς το δημόσιο.
*Νέοι ασφαλισμένοι. Για τους νέους ασφαλισμένους (5 πρώτα χρόνια ασφαλιστικού βίου), ο νόμος προβλέπει έκπτωση στις εισφορές για τη σύνταξη σε 14% αντί για 20% για τα πρώτα δύο χρόνια και σε 17% αντί για 20% για τα επόμενα 3 χρόνια. Το ποσό που δεν καταβάλλει ο νέος ασφαλισμένος ως έκπτωση ωστόσο, δεν το γλιτώνει, αλλά θεωρείται ασφαλιστική οφειλή, που πρέπει να πληρώσει σε βάθος 15ετίας!
* Συντάξεις. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων οδηγεί σε χαμηλότερες συντάξεις ακόμη και από τον νόμο Λοβέρδου. “Και η διαφορά διευρύνεται όσο επεκτείνεται ο χρόνος ασφάλισης και όσο μεγαλύτερες είναι οι αποδοχές”, επεσήμανε ο κ. Μπούρλος.
* Επαγγελματίες με περισσότερες από μία δραστηριότητες. Αν από κάποια από τις δραστηριότητες προκύπτει ζημία, αυτή δεν συνυπολογίζεται στον υπολογισμό των εισφορών. Ο ΕΦΚΑ υπολογίζει μόνο στο άθροισμα των θετικών χρήσεων!
* Εξαγορά ετών. Επειδή και η εξαγορά των ετών συνδέεται με το εισόδημα, σε πολλές περιπτώσεις, η διευκόλυνση της εξαγοράς καθίσταται απαγορευτική! Επιπλέον, το κόστος τη αναγνώρισης μεταβάλλει και το ποσό της σύνταξης.
* Ευνοημένοι όσοι έχουν ΙΚΕ (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία). Στις ΙΚΕ υποχρέωση ασφάλισης έχει μόνο ο διαχειριστής. Αν δηλαδή κάποιος είναι διαχειριστής σε μία ΙΚΕ με ποσοστό 1%, θα καταβάλει εισφορές μόνο για το 1%. Οι μέτοχοι για το 99% δεν καταβάλλουν τίποτα- θα πληρώσουν μόνο φόρους!
* Το “Ολοκαύτωμα” του ελεύθερου επαγγελματία. “Με το νέο ασφαλιστικό, ο ασφαλισμένος οφείλει να καταβάλλει το 20% των αποδοχών του για τον κλάδο σύνταξης, το 6,95% των αποδοχών του για τον κλάδο υγείας, συν ένα 4% για το εφάπαξ. Αν σε αυτά προσθέσουμε και το 40% του φόρου εισοδήματος μιλάμε για το ‘Ολοκαύτωμα’ του επαγγελματία”, τόνισε ο νομικός κ. Κων/νος Τσαγκαρόπουλος.
* Ανώτατο όριο εισφορών. Αντί να προστατεύσουμε τα χαμηλά εισοδήματα, με εισφοροαπαλλαγή, ο νόμος λαμβάνει ως δεδομένο ότι κάποιος εισπράττει τουλάχιστον 586 ευρώ μήνα, για τον υπολογισμό των εισφορών του. Θέτει δε ανώτατο όριο στα 5860 ευρώ τον μήνα, πέραν του οποίου ο ασφαλισμένος δεν έχει καμία πρόσθετη επιβάρυνση. Όταν δηλαδή κάποιος έχει ετήσιο εισόδημα άνω των 70320 ευρώ, δεν έχει καμία επιβάρυνση! Ανεξάρτητα από το αν κάποιος έχει εισόδημα 70320, 150000, 300000 ή 400000, όλοι στο τέλος θα πληρώσουν εισφορές ύψους 21.764 ευρώ. Έτσι, ενώ για τον πρώτο η αναλογία των εισφορών επί του εισοδήματός του είναι 30,5%, για εκείνον που βγάζει 400.000 ευρώ, η αναλογία είναι 5,44%!
* Ερωτήματα για την ανταποδοτικότητα. Λαμβάνουμε το καλύτερο δυνατό σενάριο: Έστω ότι ένας νέος φαρμακοποιός 27 ετών δηλώνει ετήσιο εισόδημα 70320 ευρώ και πληρώνει το maximum των ασφαλιστικών εισφορών για 40 χρόνια εργασίας. Όταν αυτός ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτηθεί (για περίπου 14 χρόνια βάσει του προσδόκιμου ζωής), θα λάβει σύνταξη 2.508 ευρώ, δηλαδή θα λάβει πίσω από την πολιτεία ποσό 421.344 ευρώ, ενώ θα έχει πληρώσει για τα 40 χρόνια ποσό 526.560 ευρώ. Θα πάρει δηλαδή πίσω ποσό μικρότερο κατά 141.216 ευρώ.
* Σύντομα θα φανεί στην πράξη, η αδυναμία του ΕΦΚΑ να λειτουργήσει ως ένα ενιαίο ταμείο, καθώς ενσωμάτωσε χωρίς καμία προετοιμασία πολλά ταμεία με διαφορετική λογική, με διαφορετικά συστήματα υπολογισμού της σύνταξης, με διαφορετικές μηχανογραφήσεις κ.ο.κ., σημείωσε ο νομικός κ. Δημήτριος Μπούρλος.
“Κανείς δεν αρνείται την εξυγίανση και τη στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος. Προϋπόθεση είναι οι εισφορές να ανταποκρίνονται στις πραγματικές δυνατότητες των ασφαλισμένων και να υπάρχει ανταποδοτικότητα μεταξύ των εισφορών και των παροχών. Δεν μπορείς να πληρώνεις πολλά και να παίρνεις τα ίδια με εκείνον που δεν πληρώνει τίποτα”, τόνισε ο πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κωνσταντίνος Λουράντος, ο οποίος έκανε λόγο για έναν νομο “έκτρωμα”, που δεν έχει εφαρμόσει καμία από τις δύο προϋποθέσεις. “Είμαστε ουσιαστικά αντίθετοι στην εφαρμογή του ασφα-ληστρικού νόμου, που ωθεί σε στραγγαλισμό το επιστημονικό δυναμικό”, σημείωσε, ενώ προέβλεψε ότι με τον νέο νόμο, θα υπάρξει αύξηση της φοροδιαφυγής και μείωση τελικά των εσόδων για το νέο ασφαλιστικό σύστημα και προανήγγειλε ενέργειες "για να πειστούν αυτοί που έχουν την εξουσία ότι ο νόμος πρέπει να αποσυρθεί".
Η προσφυγή στο ΣτΕ
Τον λόγο πήρε τέλος, ο λέκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, κ. Στυλ. Κουτνατζής, ο οποίος εξέφρασε την ελπίδα, η απόφαση του ΣτΕ να μην σταθεί μόνο στην τυπική ανακολουθία μεταξύ του νόμου και της υπουργικής απόφασης, όσον αφορά στο έτος που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των εισφορών -ο νόμος αναφέρεται στα έσοδα του προηγούμενου έτους, ενώ η υπουργική απόφαση στα έσοδα του τελευταίου εκκαθαρισμένου έτους.
Η προσφυγή του ΠΦΣ εστιάζει σε 9 ουσιαστικά συνταγματικά ζητήματα, μεταξύ των οποίων: στην παραβίαση της αρχής της ισότητας και της αρχής της αναλογικότητας (δεν υπάρχει αναλογικότητα μεταξύ παροχών και εισφορών), αλλά και στην παραβίαση της επαγγελματικής ελευθερίας, καθώς με συνολικές επιβαρύνσεις 60-90% περιορίζεται η πρόσβαση στο επάγγελμα (άρθρο 5, παρ. 1 του Συντάγματος). Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση καταλήγει σε ένα κίνητρο φοροδιαφυγής, πλήττεται επίσης το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση. Παραβιάζεται το υπαρξιακό ελάχιστο (ελάχιστο αξιοπρεπούς διαβίωσης), ενώ τιθενται και ζητήματα συμβατότητας των ρυθμίσεων με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.