Γράφει ο Άγγελος Λάμπρου, Managing Director/Partner της «Lex Fortis Law Firm»
Μπορεί μια φαρμακευτική εταιρεία, με ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ θέση* σε μια εθνική αγορά κράτους - μέλους (ας ονομάσουμε το κράτος -μέλος Χ) ως προς την διανομή ορισμένων φαρμάκων, να ΑΡΝΗΘΕΙ να ικανοποιήσει παραγγελίες χονδρεμπόρων αυτού του κράτους -μέλους Χ, όταν αυτοί οι χονδρέμποροι δραστηριοποιούνται με παράλληλες εξαγωγές σε άλλα κράτη - μέλη (ας τα ονομάσουμε Ζ) όπου οι τιμές πωλήσεως αυτών των φαρμάκων στα κράτη Ζ είναι υψηλότερες σε σχέση με τις τιμές τους στο κράτος Χ;
ΟΧΙ. Δεν μπορεί να αρνηθεί!
Η άρνηση φαρμακευτικής εταιρείας κρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ως καταχρηστική εκμετάλλευση της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά του κράτους-μέλους Χ και αυτό για τους εξής λόγους:
Οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων από χονδρεμπόρους μιας εθνικής αγοράς κράτους - μέλους Χ, στην οποία οι τιμές τους είναι χαμηλότερες σε σχέση με τις τιμές σε άλλα κράτη- μέλη Ζ στα οποία εξάγουν τα φάρμακα αυτά, παρέχει στους καταναλωτές των κρατών-μελών Ζ μια εναλλακτική πηγή εφοδιασμού, γεγονός που συνεπάγεται οφέλη για τους καταναλωτές των φαρμάκων αυτών των κρατών Ζ.
Το παράλληλο αυτό εμπόριο (οι παράλληλες εξαγωγές δηλαδή των χονδρεμπόρων του κράτους-μέλους Χ) είναι σε θέση να προσφέρει στους καταναλωτές των κρατών-μελών Ζ τα ίδια προϊόντα σε τιμές χαμηλότερες από αυτές που προσφέρουν οι φαρμακευτικές εταιρείες στην ίδια αγορά των κρατών -μελών Ζ.
Δεν ωφελούνται όμως μόνο οι καταναλωτές των κρατών-μελών Ζ, αλλά και οι φορείς του κράτους-μέλους Ζ, οι οποίοι αποκτούν μεγαλύτερο περιθώριο επιλογής για προμήθεια φαρμάκων, μέσω διαδικασίας υποβολής προσφορών, όπου οι παράλληλοι εισαγωγείς μπορούν να υποβάλουν προσφορές φαρμάκων σε χαμηλότερες τιμές.
Επιπλέον, ακόμα και σε κράτη-μέλη όπου οι τιμές των φαρμάκων ρυθμίζονται από το κράτος, το παράλληλο εμπόριο μπορεί να ασκήσει πίεση στις τιμές, και, ως εκ τούτου, να δημιουργήσει οικονομικά οφέλη τόσο στους καταναλωτές αυτών των κρατών - μελών, όσο και στα ταμεία υγείας τους, δεδομένου οτι οι καταναλωτές-ασθενείς τους θα καταβάλλουν μικρότερα ποσά συμμετοχής τους στο κόστος των φαρμάκων.
Ο ισχυρισμός της φαρμακευτικής εταιρείας ότι οι παράλληλες εξαγωγές αποφέρουν μεν όφελος στους καταναλωτές, αλλά αυτό είναι μικρό, δεν έγινε δεκτός.
Σκέψεις που διατυπώθηκαν στις αποφάσεις C468/06-C478/06 του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από υποβολή προδικαστικού ερωτήματος του Εφετείου Αθηνών.
* Δεσπόζουσα θέση σε μια αγορά θεωρείται οτι κατέχει μια επιχείρηση με μεγάλο μερίδιο σε αυτήν. Ποιό μερίδιο θεωρείται μεγάλο κρίνεται κατά το Δίκαιο του Ανταγωνισμού της συγκεκριμένης αγοράς και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού. Γενικά, δεν απαγορεύεται να αποκτήσει μια επιχείρηση δεσπόζουσα θέση, γιατί πολλές φορές είναι δείγμα υπεροχής των προϊόντων ή καλύτερης ανταπόκρισης στις ανάγκες του καταναλωτή. Λόγω της δεσπόζουσας θέσης όμως μιας επιχείρησης, η συμπεριφορά της έχει μεγαλύτερη επίδραση στον ανταγωνισμό απ’ ότι η συμπεριφορά άλλων επιχειρήσεων. Αυτό που απαγορεύεται , είναι η κατάχρησή της εις βάρος των λοιπών ανταγωνιστών και φυσικά του καταναλωτή.