Κατά των αλλαγών του ιδοκτησιακού καθεστώτος των φαρμακείων τάσσεται Πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, κ. Κωνσταντίνος Λουράντος, επισημαίνοντας ότι η απελευθέρωση, όπου κι αν εφαρμόστηκε οδήγησε σε ολιγοπώλια, αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης και καταστροφή της μεσαίας τάξης. "Όλα εμπορευματοποιούνται στον βωμό του κέρδους και μόνο του κέρδους. Όλα αυτά είναι ένα παιχνίδι για τους λίγους και τους ισχυρούς", τονίζει ο κ. Λουράντος, σε μια εφ΄όλης της ύλης συνέντευξη στο Pharmacy Today.
Αρχικά είχατα αντιδράσει στην κάλυψη των ανασφάλιστων μέσω των ιδιωτικών φαρμακείων, λέγοντας ότι θα επιβαρύνονταν τα φαρμακεία. Δύο μήνες μετά, πώς διαμορφώνεται η κατάσταση;
Τα φαρμακεία θα επιβαρύνονταν από τη δωρεάν διάθεση φαρμάκων, αν δεν πληρωνόμασταν. Τώρα, που οι πληρωμές από τον ΕΟΠΥΥ, έχουν –ευτυχώς- ομαλοποιηθεί, δεν υπάρχει επιβάρυνση. Έχουμε φτάσει στο σημείο να πληρωνόμαστε μέσα σε διάστημα 65 ημερών, ενώ παλαιότερα είχαμε καθυστερήσεις 4 και 5 μηνών.
Με τα ληξιπρόθεσμα τι γίνεται;
Υπάρχουν ληξιπρόθεσμα χρέη από συνταγές διάσπαρτες στα περιφερειακά του ΕΟΠΥΥ, στην Αλεξανδρούπολη, στην Καλαμάτα, στη Σπάρτη κ.ο.κ. Αυτά ήλθαν επιτέλους στο κέντρο και περιμένουμε τις εκκαθαρίσεις τους.
Δεν είναι απίθανο ακόμη και μέχρι το τέλος του έτους, όταν εκταμιευτεί η πρώτη δόση, να δούμε αυτά τα χρήματα να κατατίθενται.
Τι περιμένετε να γίνει με το ιδιοκτησιακό;
Περιμένουμε την απόφαση του ΣτΕ. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η απελευθέρωση είναι προς τη λάθος κατεύθυνση. Τόσο στο πρόσφατο πανευρωπαϊκό φαρμακευτικό συμπόσιο PGEU που διοργανώσαμε, όσο και στο προηγούμενο, τονίσαμε ότι τίποτα από όσα υποσχόταν η απελευθέρωση του ιδιοκτησιακού, δεν επιβεβαιώθηκε: ούτε καλύτερη πρόσβαση των πολιτών στο φαρμακείο υπήρχε, ούτε μείωση των τιμών των φαρμάκων, ούτε ανταγωνισμός.
Κανείς δεν ωφελήθηκε από την άναρχη απελευθέρωση, όπου όποιος θέλει κάνει ό,τι θέλει, όπου όποιος θέλει ανοίγει και κλείνει όποτε θέλει. Όλο αυτό, μάλλον προς την αναρχία οδηγεί, παρά προς την απελευθέρωση.
Στην Ουγγαρία, στη Ρουμανία, στην Εσθονία και σε άλλα κράτη, η απελευθέρωση έγινε εδώ και δέκα χρόνια. Όπου όμως έγινε, δημιουργήθηκαν ολιγοπώλια, για να μην πω μονοπώλια και καταστροφή της μεσαίας τάξης.
Δημιουργήθηκαν υπερκέρδη για τους λίγους, προκαλώντας πλήγμα στη φαρμακευτική δαπάνη της χώρας. Στην Ουγγαρία, η φαρμακευτική δαπάνη της χώρας με την απελευθέρωση εκτοξεύθηκε – έτσι, από 01.01.2017 το φαρμακείο επανέρχεται στα χέρια του φαρμακοποιού.
Ο υπουργός Υγείας τονίζει ότι "η συζήτηση για τα φαρμακεία έχει κλείσει".
Προφανώς, το λέει υπό την έννοια ότι δεν υπάρχουν πλέον πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. “Έχει κλείσει” σημαίνει “αυτά ήθελαν, αυτά πετύχαμε”.
Για εμάς δεν έχει κλείσει απολύτως τίποτα, θα συνεχίζουμε να παλεύουμε. Όπως και στην Ουγγαρία ανετράπησαν τα πάντα σε σχέση με το ιδιοκτησιακό, μπορούν να ανατραπούν και εδώ.
Στην Ιταλία, η πρόεδρος δήλωσε ότι μέχρι το τέλος του έτους Ε.Ε. και ΟΟΣΑ πιέζουν για την απελευθέρωση όλων των επαγγελμάτων: των φαρμακοποιών, των γιατρών, των δημοσιογράφων, των μηχανικών, όλων!
Πλέον δεν μιλάμε για επαγγελματίες- επιστήμονες, αλλά για ένα σύστημα όπου οι επιστήμονες μετατρέπονται σε υπαλλήλους αυτών που θέλουν να κερδίσουν.
Όλα εμπορευματοποιούνται στον βωμό του κέρδους και μόνο του κέρδους.
Παύει να ισχύει πια η επιστήμη, υπερισχύει το εμπόριο. Το φάρμακο παύει να είναι κοινωνικό αγαθό, γίνεται εμπόρευμα. H απελευθέρωση γίνεται για το κέρδος, σιγά μην γίνεται για την πρόσβαση του κόσμου, σιγά μην γίνεται για τον ανταγωνισμό.
Έντεκα χιλιάδες φαρμακεία δεν μπορούν να συστήσουν καρτέλ, πενήντα σούπερ μάρκετ όμως στήνουν άνετα καρτέλ. Όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι για τους λίγους και τους ισχυρούς.
Πώς έχει πλήξει η κρίση τον φαρμακοποιό;
Ο τζίρος έχει πέσει τουλάχιστον 50% τα τελευταία 6 χρόνια. Δεν μπορεί να επιβιώσει το φαρμακείο σήμερα. Είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση. Στην Αττική έχουν κλείσει περίπου 300 φαρμακεία. Σε όλη την Ελλάδα πάνω από 1000, ενώ άλλα μεταφέρονται προς τα κέντρα. Άρα, αδυνατίζει το φαρμακείο της γειτονιάς.
Η ανατροπή των δεδομένων ευνοεί την ανάπτυξη φαρμακείων στα κέντρα, αποδυναμώνοντας την περιφέρεια. Αυτό θα το πληρώσουμε πάρα πολύ ακριβά στην Ελλάδα. Θα δείτε να μην υπάρχουν φαρμακεία στα χωριά.
Αυτό δεν θα είναι φοβερά επιζήμιο σε μια χώρα σαν τη δική μας, όπου σε πολλές περιοχές ο φαρμακοποιός υποκαθιστά την έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας;
Μετά λόγου γνώσεως σας λέω ότι στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται κανείς για την υγεία των πολιτών.
Τους ενδιαφέρει να μειωθούν οι δαπάνες, να επιβαρύνεται ο ασφαλισμένος με δαπάνες. Ας μην ξεχνάμε τη ρήση του Λοβέρδου για τους ασφαλισμένους «ότι δεν πεθαίνουν κιόλας». Όλα πλέον είναι αριθμοί. Και ο ασθενής πλέον είναι αριθμός. Όσο λιγότεροι είναι οι ζωντανοί μεγάλης ηλικίας, τόσο καλύτερο για την Ελλάδα. Εκεί φτάσαμε. Αυτό όμως δεν είναι ευνομούμενο κράτος.
Τι μπορούμε να διδαχθούμε από άλλες χώρες και τι πρέπει να αποφύγουμε;
Ακούω κατά καιρούς τους υπουργούς να λένε ότι θα πάρουν το μοντέλο της Ισπανίας, της Πορτογαλίας ή της Γαλλίας. Τα διάφορα αυτά μοντέλα είναι για εκείνες τις χώρες και για παραμέτρους που δεν υφίστανται στην Ελλάδα.
Όπως εσείς δεν μπορείτε να πάρετε και να φορέσετε ένα παντελόνι που είναι για μια άλλη κυρία, γιατί έχετε διαφορετικό σωματότυπο, το ίδιο γίνεται και στα κράτη.
Ωστόσο, υπάρχουν και θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού. Στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, το φάρμακο θα είναι εξατομικευμένο. Άρα οδεύουμε προς εξειδίκευση των φαρμάκων.
Επίσης, χρειάζεται να αναπτυχθούν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, νέες υπηρεσίες στο φαρμακείο.
Χρειάζεται επίσης ενημέρωση του κόσμου, π.χ. για να μην παίρνουν αντιβίωση για «ψύλλου πήδημα». Ο κίνδυνος αυτή τη στιγμή για την ανθρωπότητα δεν είναι ο καρκίνος, δεν είναι η ΣΚΠ, δεν είναι τα τροχαία, είναι η ανάπτυξη μικροβίων τα οποία δεν θα αντιμετωπίζονται από κανένα αντιβιοτικό - ο κόσμος θα πεθαίνει από μικρόβια. Αυτό οφείλεται κυρίως στην κακή χρήση των αντιβιοτικών. Και αυτό δεν οφείλεται στα φαρμακεία μόνο, αλλά και στους γιατρούς, στη συνταγογράφηση. Δεν μπορούν να δίνονται αφειδώς από τα φαρμακεία αντιβιοτικά, γιατί αναπτύσσονται μικρόβια τα οποία δεν καταπολεμούνται.
Το υπουργείο μιλά για εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης μέσω του ελέγχου του όγκου της ζήτησης και του εξορθολογισμού του συστήματος τιμολόγησης και αποζημίωσης. Υπάρχουν περιθώρια;
Αν αύριο βγει μια απόφαση ότι ο ΕΟΠΥΥ από αύριο θα καλύπτει μόνο τις ασπιρίνες και τα ντεπόν, η φαρμακευτική δαπάνη θα πέσει στα 5 ευρώ.
Η φαρμακευτική δαπάνη μπορεί να πέσει όσο δεν μπορείτε να φανταστείτε, αν μετακυλιστεί όλη στην τσέπη των Ελλήνων πολιτών.
Πριν από λίγο εκτέλεσα μία συνταγή και η κυρία που ήλθε να την πάρει τρελάθηκε. Από 20 ευρώ που ήταν το κόστος της συνταγής πλήρωσε εκείνη τα 16 και ο ΕΟΠΥΥ τα 4! Της εξήγησα ότι το φάρμακο είναι πρωτότυπο και ότι μπορεί να πάρει γενόσημο, εκείνη όμως μου είπε πως αν η μαμά της δεν πάρει το φάρμακο που παίρνει τόσα χρόνια θα πεθάνει, γιατί θα νομίζει ότι δεν της κάνει τίποτα.
ΓΕΔΙΦΑ- επιλέχθηκαν τελικά 216 σκευάσματα. Με αυτά που επιλέχθηκαν αποφεύγονται οι κίνδυνοι που είχατε επισημάνει;
Πέρσι, τον Αύγουστο του 2015, 251 βουλευτές ψήφισαν να πάνε τα ΜΗΣΥΦΑ (περίπου 1600-1800 σκευάσματα) στα σούπερ μάρκετ. Εμείς ζητήσαμε να μην είναι όλα τα ΜΗΣΥΦΑ - πείσαμε την επιστημονική επιτροπή του ΕΟΦ να βάλει μόνο 200, με λιγότερη δραστική ουσία. Τα φάρμακα που θα μπουν στο σούπερ μάρκετ θα έχουν εντυπωσιακές συσκευασίες, μικρότερη περιεκτικότητα και μεγαλύτερη τιμή.
Νομίζω πάντως ότι ήταν επιτυχία που καταφέραμε να μετατρέψουμε την απόφαση των 251 της Βουλής από τα 1500-1600 ΜΗΣΥΦΑ στα 200 ΓΕΔΙΦΑ.
Το φάρμακο στα σούπερ μάρκετ έχει μπει σε χώρες όπου δεν υπάρχουν φαρμακεία, για να μπορούν να έχουν πρόσβαση οι ασθενείς.
Δεν καταλαβαίνω γιατί να γίνει αυτό στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα έχουμε σε κάθε γωνία, σε κάθε χωριό φαρμακείο, σε κάθε νησί φαρμακεία! Ποιος ήταν ο λόγος; Για να κερδίσουν τα σούπερ μάρκετ;
Το φάρμακο δεν πρέπει να μπει στο ράφι, δεν είναι καταναλωτικό αγαθό. Το φάρμακο το έχεις ανάγκη. Εκτός αυτού, με τη μετάβαση στο σούπερ μάρκετ αυξάνει και η τιμή των φαρμάκων. Στα φάρμακα που ετοιμάζονται να πάνε στο σούπερ μάρκετ η τιμή διπλασιάστηκε! Έγινε μάλιστα έντεχνα αυτή η αλλαγή- πραγματοποιήθηκε στο φαρμακείο- ώστε στη συνέχεια να βγουν και να πουν «πρέπει να πάνε στο σούπερ μάρκετ για να μειωθεί η τιμή τους».
Ένα «πάτημα» αυτών που υποστηρίζουν το να πάνε τα ΜΗΣΥΦΑ στα σούπερ μάρκετ είναι ότι η αυτοθεραπεία έχει ανταποδοτικό όφελος για την υγεία. Και ότι ο ασθενής κοστίζει λιγότερο, γιατί δεν θα πάει στον γιατρό.
Τι είναι όμως καλύτερο; Να πάει κάποιος στο φαρμακείο και να πάρει τη θεραπεία του ή να πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ και να παίρνει ό,τι θέλει; Το να πάρει κάποιος μια θεραπεία μόνος του μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την υγεία του. Αυτοθεραπεία δεν σημαίνει ότι θεραπεύομαι μόνος μου, είναι σημαντικό να ρωτήσει έναν επιστήμονα. Στο φαρμακείο θα έχει και μία συμβουλή. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: ακόμη και το τίλιο, το χαμομήλι και ο καφές είναι φάρμακα- μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα ή διάρροια, ανάλογα με το τι πίνεις και ανάλογα με το τι πάθηση έχεις. Ακόμη και για αυτά πρέπει να ρωτήσεις έναν επιστήμονα. Πολύ περισσότερο για τα φάρμακα.
Η διαφήμιση δεν επιδρά αρνητικά στην κακή χρήση των ΜΗΣΥΦΑ;
Ξέρετε πόσες φορές έρχονται πελάτες και μας ζητούν προϊόντα επειδή τα έχουν δει στην τηλεόραση αλλά εμείς, επειδή γνωρίζουμε τι φάρμακα παίρνουν, τους αποθαρρύνουμε λέγοντας «δεν κάνει για εσένα»;
Τι θα προβλέπει η αναμενόμενη ρύθμιση για το ωράριο;
Δεν αναμένουμε καμία ρύθμιση, αν δεν καταργηθούν και οι δύο νόμοι που διέπουν αυτό το ελεεινό, απίστευτο και απαράδεκτο «δήθεν ωράριο».
Δεν υπάρχει ωράριο, καθένας ανοίγει και κλείνει όποτε θέλει.
Μπορεί να κλείσει και για έναν μήνα και να μην το πει σε κανέναν.
Hλεκτρονικά φαρμακεία- τι γίνεται εκεί έξω;
Το τοπίο χρειάζεται έλεγχο και ρύθμιση. Έχω δει e-pharmacy με έδρα σε ...καφετέρια.
Επίσης, έχουμε καταγγείλει εδώ και δύο χρόνια σάιτ που πουλάνε φάρμακα που έχουν απαγορευθεί, σκευάσματα doping, ορμόνες, μέχρι και πεθιδίνες και μορφίνες.
Ως σύλλογος, δημιουργούμε μία πλατφόρμα ώστε αυτά τα φαρμακεία να ελέγχονται από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο και να πιστοποιούνται. Κάθε πελάτης θα μπορεί να μπει στην πλατφόρμα και να διαπιστώσει αν το ηλεκτρονικό φαρμακείο από το οποίο πρόκειται να ψωνίσει είναι πιστοποιημένο.
Στη Γαλλία, με μια ανάλογη διαδικασία, εκεί που υπήρχαν περίπου 2.500 ηλεκτρονικά φαρμακεία, έμειναν κάπου 200. Kαι από αυτά, τα 50 κατηγορούνται για παρατυπίες.
Με τις ελλείψεις φαρμάκων τι γίνεται;
Έχουμε τεράστιο πρόβλημα σε όλη την Ευρώπη.
Και στα εμβόλια έχουν παρατηρηθεί ελλείψεις.
Ο εμβολιασμός στην Ευρώπη έχει μειωθεί πολύ. Δεν είναι θέμα οικονομικό. Είναι θέμα φόβου και κακής ενημέρωσης.
Σε κάποια κράτη της Ευρώπης, πήραν μέτρα, όποιος γιατρός συστήνει τον μη εμβολιασμό να αποβάλλεται από το σύστημα υγείας.
Οι ελλείψεις υπάρχουν αφενός λόγω έλλειψης πρώτων υλών και αφετέρου γιατί με τη μικρότερη ζήτηση, οι εταιρείες έχουν αρχίσει να παράγουν λιγότερα.
Στην Ελλάδα επίσης τα εμβόλια είναι πάρα πολύ φθηνά, με αποτέλεσμα οι εταιρείες που τα παράγουν να προτιμούν να τα προωθούν σε άλλες χώρες όπου είναι ακριβότερα.
Πρόκειται να αναπτύξετε μία εφαρμογή από τα φαρμακεία που θα ενημερώνει τους ασθενείς για τη λήψη της αγωγής τους. Πώς θα λειτουργεί;
Όταν θα μπαίνει ο πελάτης στο φαρμακείο και θα εκτελούμε τη συνταγή του, θα τον ρωτάμε αν θέλει στο κινητό του να του περάσουμε μία εφαρμογή η οποία κάθε στιγμή που θα πρέπει να πάρει το φάρμακό του θα του στέλνει ένα σήμα. Επίσης θα τον ενημερώνει για τις πιθανές παρενέργειες και για τις αλληλεπιδράσεις με τροφές, π.χ. να μην πίνει γάλα ή καφέ κοντά στη λήψη του φαρμάκου. Η εφαρμογή λέγεται Take Care και είναι κάτι πολύ πρωτοποριακό.
Τι έρχεται στο κομμάτι των υπηρεσιών- είναι ένας κλάδος στον οποίο αναμένεται να δοθεί έμφαση τα επόμενα χρόνια.
Πρέπει να αναπτύξουμε καινούριες υπηρεσίες, οι οποίες περιλαμβάνουν ακόμη και κολοστομίες, κολονοσκοπήσεις, μέτρηση σακχάρου και διάφορες άλλες υπηρεσίες που θα μειώνουν το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης.
Σε αυτήν την περίπτωση, από πού θα αμείβεστε;
Αυτό είναι πολύ μεγάλο ερώτημα. Αν αποδείξουμε ότι οι υπηρεσίες αυτές μειώνουν το φαρμακευτικό κόστος, μπορεί ένα τμήμα της δαπάνης να πληρώνεται από τη μείωση αυτή.
Ο φαρμακοποιός παρέχει δωρεάν υπηρεσίες. Zητάμε όλες αυτές οι υπηρεσίες και οι καινούριες τις οποίες προτιθέμεθα να αναπτύξουμε να καταστούν νόμιμες. O OOΣΑ όμως και όλα αυτά τα όργανα που ασχολούνται με την κερδοφορία των μεγάλων και δυνατών, δεν ασχολούνται με την ουσία που είναι η πρόληψη ή η προσφορά στον κόσμο των Ευρωπαίων πολιτών.
Συμμετέχετε στη δημιουργία του νέου ταμείου υγειονομικών;
Μετέχουμε, το θέλουμε και είναι καλό για τους νέους. Να ξέρουν οι νέοι ότι θα έχουν μία σύνταξη, ένα ταμείο το οποίο δεν θα μπορεί να ακουμπήσει κανείς.